Czy można przygotować się do wojny światowej, na dodatek z użyciem broni atomowej? Na pewno można próbować… lub przynajmniej złagodzić nieco lęk obywateli, ucząc ich zasad przetrwania w obliczu nadciągającej zagłady.
Dla mieszkańców PRL-u, wojna atomowa była czymś abstrakcyjnym. Każdy o niej słyszał, większość zapewne coś czytała, czy brała udział w różnorakich ćwiczeniach, niemniej zasadniczo przeciętnemu Nowakowi czy Kowalskiemu trudno było zrozumieć niebezpieczeństwa związane z trzecią, atomową wojną światową. Owszem, pisano o tym, mówiono o tym, ale jak wyobrazić sobie coś niewyobrażalnego? Jak przygotować się na taką ewentualność?
Narzędziem mającym wspomóc działania obrony cywilnej były różnego rodzaju materiały wizualne i audiowizualne. Służby odpowiedzialne za kwestie obrony cywilnej (TOPL/PS/OC) w PRL pozostawiły po sobie niemało nagrań dźwiękowych, filmów i przeźroczy stanowiących pomoce dydaktyczne podczas szkoleń lub też materiały do pracy własnej. Takie relikty przeszłości są źródłem niezwykle ciekawym, zaliczającym się zarówno do historii techniki, jak i obrony cywilnej czy edukacji dla bezpieczeństwa. Niektóre z nich zachowały przy tym wartość edukacyjną.
Zestaw przezroczy z zakresu powszechnej samoobrony
Tematem niniejszej galerii jest skromny wycinek z zestawu przeźroczy liczącego sobie łącznie 35 rolek, a służącego do szkolenia podstawowego prowadzonego przez Powszechną Samoobronę z zakresu pierwszej pomocy, walki z ogniem czy chronienia się przed atakiem powietrznym, w tym atomowym.
Stan zachowania tego konkretnego zestawu jest dosyć zróżnicowany. Ok. 10 pierwszych rolek, odnoszących się do tematów początkowych, jest najbardziej zużytych. Ma to niestety pewne przełożenie na jakość ilustracji. W obrębie kompletu można również zauważyć różne kolory opakowań czy różnice w technicznym przygotowaniu samych slajdów. Całość stanowi jednak ciekawą pamiątkę historyczną, powstałą w 1969 roku.
Materiał pochodzi z kolekcji Autora.
***
Pokazywanie uzbrojenia i wyposażenia nieprzyjaciela miało zapewne uzmysłowić realność zagrożeniaJak widać, grafik obszedł się dość brutalnie z tymi myśliwcamiHaidar Ali nie był wodzem Indian, lecz sprawował kontrolę nad państwem Majsur na terenie dzisiejszych Indii. Jak widać, Kolumb znalazł w Polsce swego naśladowcęNajgroźniejsza broń nowoczesnej wojny atomowej – międzykontynentalne rakiety balistycznePopularność narkotyków w latach 60. i 70. XX wieku wywołała lęk przed różnymi „egzotycznymi” środkami walki, takimi jak psychotoksyczne środki trująceSzczepienia prewencyjne były jednym z podstawowych sposobów przygotowania społeczeństwa na przyszłe zagrożeniaNiektóre z proponowanych w tym zestawie rozwiązań odnoszących się do kwestii budowy schronów piwnicznych sięgają korzeniami przedwojennych polskich instrukcji. Wystarczy porównać tę ilustrację z tymi wytycznymiTaki sposób spania był nieobcy wielu marynarzom, dla reszty mógł stanowić pewien problem. Można sobie także wyobrazić stan pościeli po kilku nocach spędzonych w schronieRuiny zniszczonych miast stanowią smętny i depresyjny widok. Trudno jednak porównywać takie ilustracje ze zniszczeniami generowanymi przez atak jądrowyPrzykład działania racjonalnego lecz trudnego do zastosowania w praktyce. Kto chciałby mieszkać, nawet przez krótki czas, w mieszkaniu z zamalowanymi oknami i meblami stłoczonymi pod jedną ze ścian?Wobec niemożności zaopatrzenia ludności w profesjonalny sprzęt zabezpieczający uciekano się do różnych półśrodków nadających się do własnoręcznego wykonania w domu„Równoważniku trotylowym 20000 t” – czyli o sile bomby z Nagasaki. Ładunki posiadane w czasie zimnej wojny przez USA i ZSRS były o wiele potężniejszeNauka właściwego opatrywania ran to kwestia istotna dla każdej przeszłej, obecnej i przyszłej formacji obrony cywilnejOpatrywanie ran w warunkach skażenia byłoby o wiele trudniejsze niż zazwyczaj, niemniej trzeba było nauczyć się i tegoWażną rolę w usuwaniu skażeń miał odgrywać sprzęt rolniczy, m.in. widoczna na ilustracji „Pulsacyjna wytwornica aerosoli”, czy raczej aerozoli, wyglądająca raczej jak jakieś działo z gry Fallout 4Ochrona zwierząt gospodarskich była jednym z najważniejszych, ale i najtrudniejszych zadań obrony cywilnej. Ocaleli z atomowej zagłady musieli w końcu coś jeść, a rolnicy potrzebowali zwierząt pociągowychKolejny przykład improwizacji w zakresie środków ochrony osobistejMierzenie promieniowania było niezwykle ważnym zadaniem. Tylko przy właściwym użyciu instrumentów pomiarowych można było określić, czy już czas na opuszczenie schronień i rozpoczęcie walki o przywrócenie choć namiastki post-nuklearnej normalnościZapasy gromadzone w schronach musiały wystarczyć na kilka dni albo nawet tygodni. Nie dziwi więc fakt poruszania tego zagadnienia podczas szkoleńLepsze takie zabezpieczenie niż żadne. Biorąc pod uwagę ówczesne możliwości technologiczne i finansowe PRL, całkowite zabezpieczenie 100% płodów rolnych przed skutkami wojny atomowej było nierealne
Strona używa plików cookie. Jeśli się na to nie zgadzasz, zmień ustawienia przeglądarki. Więcej informacji o plikach cookie oraz przetwarzaniu danych osobowych znajdziesz w naszej polityce prywatności. Akceptuję
Privacy & Cookies Policy
Privacy Overview
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these cookies, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are as essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may have an effect on your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. This category only includes cookies that ensures basic functionalities and security features of the website. These cookies do not store any personal information.