fbpx

Tag: historia społeczna

Ośrodki wynarodowienia czy modernizacji? Polskie miasta przełomu XIX i XX w.

Na przełomie XIX i XX wieku na ziemiach polskich trwała intensywna urbanizacja. Gwałtowny rozrost miast budził wiele obaw. Czy nie doprowadzą do wynarodowienia robotników i upadku kultury? Czy oferują coś więcej niż brudne powietrze, choroby zakaźne i patologie społeczne? Jak kierować ich rozwojem?

Jak wyglądało życie domowych służących w przedwojennej Polsce?

W dwudziestoleciu międzywojennym służące były bogatych domach powszechne. Zatrudniała je większość lepiej sytuowanych, a nawet tylko trochę zamożniejszych rodzin. Jak wyglądał raczej nieciekawy los tych kobiet?

Zapatyści – meksykańscy partyzanci, którym się udało. W jaki sposób?

1 stycznia 1994 r. uzbrojeni bojownicy zaatakowali siedziby lokalnej administracji w stanie Chiapas w Meksyku, ale już cztery dni później wojsko odzyskało kontrolę nad zajętymi przez nich terenami. Mimo to Zapatyści działają do dziś i kontrolują sporą część stanu. Jaka jest tajemnica ich sukcesu?

Żyli jak niewolnicy w koloniach? Cudzoziemcy o losie polskiego chłopa w XVI–XVIII w.

Obcokrajowcy odwiedzający Rzeczpospolitą Obojga Narodów interesowali się nie tylko szlachtą, lecz zwracali także uwagę na sytuację chłopów pańszczyźnianych. Czy w ich opinii sytuacja polskich włościan była rzeczywiście tak zła?

Gołota – hołota? Jak żyła uboga szlachta

Szlachta kojarzy się z dobrobytem i wysoką pozycją społeczną, lecz wielu jej przedstawicieli nie miało nawet własnych poddanych. Inni tracili ziemię, popadali w zależność osobistą, a nawet chłopieli. Jedni i drudzy pozostawali poza nawiasem życia politycznego lub byli wykorzystywani przez magnatów.

Czy Polska była gotowa na niepodległość?

Minęło sto lat od odzyskania przez Polskę niepodległości. Jednocześnie nie tak dawno temu świętowaliśmy okrągłą rocznicę upadku PRL. Siłą rzeczy te dwie zmiany porównuje się ze sobą. Które pokolenie Polaków było lepiej przygotowane do wzięcia pełnej odpowiedzialności za kraj?

Bogatsi od króla? Jak bardzo zamożna była polska magnateria?

Bogactwo polskich magnatów obrosło legendami. Ich dwory liczyły setki osób, a pałace do dziś oszałamiają przepychem (o ile przetrwały). Czy rzeczywiście jednak magnaci utrzymywali wielotysięczne armie i przewyższali dochodami samego króla?

Dole i niedole chłopów pańszczyźnianych

W jednej z XVIII-wiecznych książek quasinaukowych pisano, że mózg chłopski podobny jest do pługa. Rola chłopa pańszczyźnianego w rzeczywistości Polski szlacheckiej była jasno określona, choć jego los nie zawsze wyglądał tak źle, jak to się czasem przedstawia.

Awantura o ziemię – reforma rolna z 1944 roku

Przejmując władzę w Polsce komuniści przedstawiali się jako siła, która wyrówna krzywdy i niesprawiedliwości. Rychło zaczęto odkrywać, że były to puste hasła, o czym przekonali się, między innymi, rolnicy.

Wśród dymów i pyłu. Jak żyli robotnicy w XIX-wiecznej Łodzi?

Pracownik winien zarabiać „akurat tyle, aby nie umrzeć” – twierdził ponoć jeden z fabrykantów. Jak żyli zatem robotnicy w stolicy polskiego przemysłu?