Artykuły

Wojna przyciąga wynalazców. To zjawisko tak stare, jak sama historia wojskowości. Niektóre pomysły wchodzą w życie, inne do kosza. Są też jednak takie, które swoją absurdalnością budzą po latach prawdziwe zdumienie.

Upadek Bony na polowaniu? Intrygi Habsburgów? Wiek Ludwiki Marii Gonzagi? Na temat przyczyn końca polskich dynastii istnieje wiele hipotez. A co, jeśli powód jest zupełnie inny?

Konwalie, barwinki czy fiołki nie przez przypadek można dziś spotkać na wielu starych cmentarzach. Nekropolie obsadzano dawniej roślinami, które miały silny związek ze sferą sacrum, często sięgający jeszcze wierzeń pogańskich. Przekonanie o magicznej mocy drzew i ziół było też mocno wrośnięte w tradycję chrześcijańską.

Może by najlepiej było zbudować sobie rodzaj ogromnej jakby menażeryji jarmarcznej i tak się przewozić z naszemi dziećmi z miejsca na miejsce. Będzie to la troisième manière de l’Oeuvre [trzecia droga Dzieła] na wózku – pisała po ogłoszeniu dekretu o tzw. rugach pruskich Jadwiga Zamoyska. Chociaż fantazja Generałowej miała zdecydowanie żartobliwy odcień, dobrze oddaje, w jak trudnym położeniu znalazła się po 1885 roku Szkoła Domowej Pracy Kobiet.

Aleksandra Szczerbińska znana jest dziś niemal wyłącznie pod nazwiskiem męża, Józefa Piłsudskiego. Przełom 2023 i 2024 roku to dobry czas, by przyjrzeć się jej własnej historii.

Z czego znana jest Argentyna? Z wysokiej inflacji, cyklicznych bankructw i wołowiny. Pewien związek z dwiema z tych trzech rzeczy ma Juan Domingo Perón, który rządził tym krajem przez nieco ponad dekadę, ale do dziś wywiera wpływ na jego politykę.

„Żadne pióro nie zdoła opisać niedoli, która mnie otacza. Doszła ona obecnie do tak skrajnego stanu, że żaden opis najbardziej jaskrawy nie może być przesadny i naciągnięty” – pisał podróżnik Paweł Edmund Strzelecki o zarazie ziemniaczanej w Irlandii w połowie XIX wieku. Jaką rolę wówczas odegrał?

Po powstaniu Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w 1857 roku rozpoczęto gromadzenie zróżnicowanych zbiorów, które zamierzano udostępnić zwiedzającym. Aby jednak trafić do potencjalnie zainteresowanych osób, należało zająć się promocją muzealnej kolekcji.

Jest rok 1882 po narodzeniu Chrystusa. Cała Polska podbita przez zaborców. Cała? Nie! Jedna jedyna osada zamieszkała przez nieugiętą rodzinę Zamoyskich wciąż stawia opór najeźdźcom. 

Ziemia się zatrzęsła i piekło zamarzło, gdy Netflix ogłosił, że bierze się za kolejną ekranizację Znachora. Czyż da się konkurować z rolą Jerzego Bińczyckiego i filmem z 1981? A jednak już znacznie wcześniej w tytułowego bohatera wcielił się Kazimierz Junosza-Stępowski. Słynne zaś zdanie: „Proszę państwa, Wysoki Sądzie… To jest profesor Rafał Wilczur!”, w pierwszej adaptacji powieści w ogóle nie padło.